بارداری یکی از زیباترین و در عین حال پر استرس ترین مراحل زندگی یک زن به حساب میآید. نگرانی ها درباره سلامت جنین، تغییرات جسمی مادر، درد های گاه و بی گاه، حالت تهوع و استفراغ، این دوره را به یکی از حساس ترین مراحل زندگی تبدیل میکند. بیشتر خانم ها از هفته ششم دچار حالت تهوع در بارداری میشوند. در این مقاله، کلینیک دکتر سعادت به بررسی تهوع در بارداری و روش های درمان آن پرداخته است. با ما همراه باشید تا به بررسی جزئیات بیشتر در این زمینه بپردازیم. علاوه بر آن می توانید درباره علت ورم در بارداری و شایع ترین عفونت بارداری نیز به سایر مقالات درمانگاه ما مراجعه کتید.
علائم تهوع در بارداری
علائم رایج تهوع صبحگاهی شامل موارد زیر است:
- تهوه در بارداری ممکن است همراه با استفراغ یا بدون آن در سه ماهه اول بارداری بروز کند.
- حالت تهوع معمولاً از صبح آغاز شده و در طول روز ادامه مییابد.
- تهوع در بارداری ممکن است به دلیل بوی غذا، بوی افراد یا سایر بوها ایجاد شود.
- این حالت به ویژه پس از مصرف غذا های تند ممکن است تشدید شود.
- همچنین ممکن است تهوع یا استفراغ ناشی از گرما و ترشح شدید بزاق احساس شود.
علت های حالت تهوع در بارداری
تغییرات هورمونی در ۱۲ هفته اول بارداری به عنوان یکی از عوامل اصلی حالت تهوع و استفراغ در این دوران شناخته میشود. با این حال، علت دقیق این علائم هنوز به طور کامل مشخص نیست و متخصصان بر این باورند که ترکیبی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی در این زمینه نقش دارد. از جمله عواملی که میتوانند منجر به حالت تهوع در بارداری شوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عوامل اصلی:
- کاهش سطح قند خون میتواند احساس تهوع را تشدید کند.
- افزایش هورمون های بارداری مانند گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) و استروژن میتواند به بروز این علائم کمک کند.
- تغییرات در فشار خون نیز میتواند تأثیرگذار باشد.
- تغییرات در متابولیسم بدن در دوران بارداری ممکن است به حالت تهوع منجر شود.
- وجود سابقه تهوع بارداری در خانواده میتواند خطر بروز این علائم را افزایش دهد.
عوامل تشدید کننده:
علاوه بر عوامل اصلی، موارد زیر نیز میتوانند حالت تهوع و استفراغ را تشدید کنند:
- فشارهای روانی میتوانند به افزایش علائم کمک کنند.
- خستگی بیش از حد یا مداوم میتواند احساس تهوع را تشدید کند.
- افرادی که معده حساسی دارند، ممکن است بیشتر در معرض این علائم باشند.
- واکنش به برخی دارو ها میتواند عامل مؤثری باشد.
- برخی مطالعات نشان دادهاند که بارداری با جنین دوقلو یا دختر ممکن است با حالت تهوع بیشتری همراه باشد.
- افرادی که سابقه سردرد های میگرنی دارند، ممکن است بیشتر دچار تهوع شوند.
- تجربه تهوع شدید در بارداری های قبلی میتواند خطر بروز مجدد آن را افزایش دهد.
- داشتن BMI بالای ۳۰ میتواند به افزایش علائم منجر شود.
- در بارداری اول، احتمال بروز این علائم بیشتر است.
- دما های بالا میتوانند احساس ناخوشایندی ایجاد کنند.
با توجه به این عوامل، مهم است که زنان باردار به علائم خود توجه کنند و در صورت لزوم با پزشک مشورت کنند.
انواع حالت تهوع بارداری
-
تهوع خفیف بارداری
در حالت تهوع خفیف بارداری، معمولاً این احساس در صبح ها بیشتر میشود، اما در حدود ۸۰ درصد از خانم ها، این حالت در طول روز نیز ادامه دارد. برای کاهش تهوع در بارداری، میتوان اقداماتی انجام داد؛ از جمله مصرف غذا های کم چرب، پروتئین دار و کربوهیدرات ها به مقدار کم و در فواصل منظم. همچنین، نوشیدن نوشابه های ساده و خنک و مایعات کربنات دار مانند لیموناد و زنجبیل، و بو کردن لیموی تازه، نعنا و پونه میتواند به تسکین این حالت کمک کند.
-
تهوع شدید بارداری
در برخی از خانم ها، تهوع شدید بارداری بروز میکند. این نوع ممکن است تا هفته شانزدهم بارداری ادامه یابد، اما در برخی موارد، شدت آن به حدی است که هر روز ادامه دارد. عوارض ناشی از این نوع میتواند شامل کاهش وزن، کم آبی، قلیایی شدن خون، کمبود پتاسیم و اختلالات کبدی باشد. به همین دلیل، در صورت بروز تهوع شدید، مراجعه به متخصص طب مادر و جنین ضروری است.
زمان شروع حالت تهوع در بارداری
حالت تهوع در بارداری معمولاً از حدود هفته ششم آغاز میشود. برای بسیاری از زنان، این علائم در هفته چهاردهم به تدریج کاهش مییابد و از بین میرود. به طور کلی، اکثر زنان باردار در سه ماهه دوم بارداری شاهد بهبود قابل توجهی در حالت تهوع و استفراغ خود هستند.
بهترین غذا ها برای کنترل حالت تهوع در بارداری
برای کاهش حالت تهوع در بارداری، میتوانید خوراکی زیر را به رژیم غذایی تان اضافه کنید. توجه داشته باشید که این خوراکی ها ممکن است برای همه زنان باردار مناسب نباشند، بنابراین قبل از مصرف حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
-
کراکر نمکی
نگه داشتن یک بسته کراکر نمکی در کنار تخت میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. بلافاصله پس از بیدار شدن، چند کراکر بخورید تا معده تان خالی نماند.
-
لیموترش
لیموترش میتواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش حالت تهوع در برداری داشته باشد. میتوانید آن را بخورید، آب آن را به نوشیدنی ها اضافه کنید یا فقط بو کنید.
-
زنجفیل
این ریشه گیاهی میتواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. میتوانید از آن در چای، دمنوش یا آبنبات استفاده کنید.
-
خوراکی های سرد
غذاهای سرد مانند بستنی، شربت و میوه های سرد میتوانند به کاهش حس تهوع کمک کنند، زیرا بوهای کمتری منتشر میکنند.
-
ویتامین B6
مصرف ویتامین B6 ممکن است به کاهش حالت تهوع در بارداری کمک کند. این ویتامین در مواد غذایی مانند گوشت، آجیل و موز وجود دارد.
-
غذا های پروتئین دار
غذا های غنی از پروتئین مانند گوشت، مرغ و تخم مرغ میتوانند به کاهش حالت تهوع در بارداری کمک کنند. در صورت تمایل به افزایش مصرف پروتئین، با پزشک خود مشورت کنید.
-
موز
این میوه نه تنها خاصیت ضد تهوع دارد، بلکه پتاسیم مورد نیاز بدن را نیز تأمین میکند.
-
چوب شور و چیپس
این خوراکی ها ملایم و غیر اسیدی هستند و میتوانند به آرامش معده کمک کنند. با اضافه کردن این خوراکی ها به رژیم غذایی تان، میتوانید به کنترل حالت تهوع در بارداری کمک کنید.
جلوگیری از تهوع در بارداری
برای کاهش احتمال بروز حالت تهوع در بارداری، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- مصرف مقدار زیادی آب به هیدراته ماندن بدن کمک میکند.
- خوابیدن و استراحت در طول روز میتواند به کاهش خستگی و بهبود وضعیت عمومی کمک کند.
- تهویه مناسب در محل کار یا خانه میتواند بوهای ناخوشایند را کاهش دهد.
- اجتناب از غذا های چرب و سنگین میتواند به کاهش علائم کمک کند.
- تقسیم وعده ها به حجم های کمتر و دفعات بیشتر میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
- مصرف ویتامین ها در زمان مناسب میتواند تأثیر مثبتی داشته باشد.
- دوری از دود سیگار و قلیان میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
اگر هیچ یک از این اقدامات پیشگیرانه مؤثر نبود یا اگر تهوع و استفراغ شما بیش از ۳ تا ۴ ماه اول بارداری ادامه داشت، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تهوع در بارداری یک مشکل شایع است، اما اگر شدت آن افزایش یابد یا بر وزن و اشتهای مادر تأثیر بگذارد، نیاز به بررسی دارد. علائم نگران کننده شامل ضربان قلب سریع، وجود خون در استفراغ، درد شدید شکم، لکه بینی، سردرد های مکرر و ادامه دار بودن تهوع در سه ماهه دوم است. این علائم باید به طور فوری مورد توجه قرار گیرند و توسط پزشک متخصص زنان یا ماما در کلینیک سعادت بررسی شوند.
